Publikacje o Słudze Bożym

 

„Eksperyment” ukazuje

wielkość postaci bp. Piotra Gołębiowskiego

Odpowiadając na nadsyłane pytania i prośby, zamieszczamy informacje o publikacjach dotyczących Sługi Bożego bp. Piotra Gołębiowskiego. W późniejszym czasie zamieścimy również jego bibliografię podmiotową i przedmiotową, o co prosiły osoby przygotowujące prace naukowe dotyczące Sługi Bożego.

W roku 2006 nakładem „Polskiego Wydawnictwa Encyklopedycznego Polwen” w Radomiu ukazała się książka „Eksperyment. Władze PRL wobec biskupa Piotra Gołębiowskiego 1957-1980”, autorstwa Szczepana Kowalika. Publikacja ta liczy 267 stron. Opatrzona jest bogatym materiałem naukowym. Na uwagę zasługuje również obszerna bibliografia, zamieszczona na końcu książki. W „Aneksie” znajdują się dwa dokumenty, jak też fotografia pierwszej strony „Kwestionariusza personalnego”, który bp. Piotrowi Gołębiowskiemu założyły komunistyczne władze reżimowe.

Tytuł książki „Eksperyment” – co Autor publikacji tłumaczy we „Wstępie” – nawiązuje do odpowiedzi, jaką sekretarz Episkopatu Polski bp Zygmunt Choromański usłyszał w Urzędzie do Spraw Wyznań w kontekście dramatu, jaki rozgrywał się w parafii Wierzbica koło Radomia. Kard. Stefan Wyszyński pisał więc do Władysława Gomułki: „Czego ma ten eksperyment dotyczyć, bliżej nie określono”. Władze komunistyczne – posługując się księdzem z Wierzbicy, który wypowiedział posłuszeństwo swojemu biskupowi i stał się narzędziem w rękach rządzących – utworzyły tam „Niezależną Samodzielną Parafię Rzymskokatolicką” [sic!]. „Eksperyment” polegał więc na tym, że – gdyby się powiódł – komuniści organizowaliby takie parafie „niezależne” w różnych częściach Polski, rozbijając jedność Kościoła, a w konsekwencji niszcząc go.

Autor – ks. Szczepan Kowalik jest księdzem diecezji radomskiej, doktorem historii i wybitnym znawcą problematyki życia Kościoła w Polsce po II wojnie światowej. W swym dorobku naukowym ma również publikacje dotyczące życia Kościoła w dawnej diecezji sandomierskiej, jak też na ziemi radomskiej. Omawianą tu publikację napisał i opublikował jeszcze przed wstąpieniem do Wyższego Seminarium Duchownego w Radomiu.

 

Spis treści:

Wykaz skrótów

Przedmowa (ks. Albert Warso)

Wstęp

Rozdział I

Państwo i Kościół w Polsce po drugiej wojnie światowej

1.  Instytucje realizujące politykę wyznaniową

2.  Postawa władz wobec biskupów katolickich

Rozdział II

Pierwsze lata działalności bp. Piotra Gołębiowskiego jako wikariusza generalnego

1. Życie i działalność Piotra Gołębiowskiego do momentu nominacji biskupiej

2. Relacje z władzami państwowymi w początkach działalności biskupiej (1957-1962)

Rozdział III

Konflikt wyznaniowy w Wierzbicy

1. Geneza konfliktu

2. Kampania propagandowa przeciwko bp. Piotrowi Gołębiowskiemu

3. Proces w sprawie o uprowadzenie biskupa

4. Próba rozszerzenia konfliktu na inne parafie i jego dalszy przebieg

5. Wpływ konfliktu na relacje biskupa z władzami

          Rozdział IV

Walka o odzyskanie kościoła w Wierzbicy i likwidację rozłamu wyznaniowego

1. Kryzys niezależnej parafii

2. Działalność bp. Piotra Gołębiowskiego w Wierzbicy w Wielkim Tygodniu 1968 roku

3. Polityka władz wobec biskupa w dobie upadku niezależnej parafii w Wierzbicy

          Rozdział V

Perspektywa „normalizacji” a działalność bp. Piotra Gołębiowskiego po 1968 roku

1. „Strategia” biskupa w ocenie władz państwowych

2. Sprawa relacji biskupa z duchowieństwem

3. Spekulacje na temat rezygnacji z funkcji administratora apostolskiego

Zakończenie

Bibliografia

I. Źródła

II. Opracowania

Aneks

Fragment „Przedmowy”:

„W czas biskupiej posługi Piotra Gołębiowskiego wpisał się konflikt w parafii Wierzbica. Sandomierski hierarcha musiał się w niego aktywnie zaangażować. Twarda postawa biskupa, konsekwentne i zdecydowane działanie w sprawie wierzbickiej, a także realizowanie wskazań i poleceń Prymasa Wyszyńskiego, nie przyczyniały się do poprawy jego wizerunku w oczach władz. Na rezultaty nie trzeba było długo czekać: nie pozwolono mu uczestniczyć w Soborze Watykańskim II, a także w urzędowej wizycie w Rzymie. Czy wobec takich represji bp Gołębiowski pozostał niewzruszony? Publikacja ta, wydobywając niuanse życia biskupa, ukazując człowieka, który nie uległ przeróżnym naciskom, może być przyczynkiem do postawienia sandomierskiego biskupa na czele obrońców Kościoła, wolności człowieka i jego praw w trudnych powojennych latach.

Wykorzystane zostało w niej wiele źródeł proweniencji państwowej, jak i kościelnej, swoistego smaku dodają jej liczne cytaty. Wnikliwie zinterpretowano poszczególne wypowiedzi i kontekst powstawania dokumentów, by czytający nie uległ «magii teczek», by nie wierzył im bezkrytycznie. Na przykładzie przytoczonego materiału możemy zaobserwować również mechanizmy działania zbrodniczego systemu, który niszczył ludzi i wprost bał się ich pełnej wolności. Kwerenda była kłopotliwa, archiwalia niejednokrotnie różniły się w kluczowych sprawach, jednocześnie ich opracowanie wymagało wyważonego sądu i krytycznej oceny. Książka odkrywa kulisy „wydarzeń wierzbickich” z lat 1962-1968. Konflikt w tej parafii został nagłośniony przez propagandę komunistyczną. […] Po raz pierwszy więc przedstawiono je tak szeroko i wnikliwie z wykorzystaniem bogatej bazy źródłowej. Przynajmniej w części została zapełniona luka w dziedzinie opracowań relacji pomiędzy państwem a Kościołem za czasów bp. Gołębiowskiego. I choć w przyszłości będą dostępne zapewne inne materiały źródłowe, niemniej „Eksperyment” Szczepana Kowalika dogłębnie prezentuje tamtejszą rzeczywistość i ukazuje wielkość postaci „dobrego i nieustraszonego Pasterza Kościoła Sandomierskiego, który z taką wiarą, nadzieją i miłością oddał się bez reszty na służbę Ewangelii, nie bacząc na trudności i cierpienia” (Jan Paweł II, Telegram po śmierci bp. P. Gołębiowskiego, 4 XI 1980 r.)”.

 

Sz. Kowalik, Eksperyment. Władze PRL wobec biskupa Piotra Gołębiowskiego 1957-1980, Radom 2006, ss. 267.

Zobacz poprzednio omawianą publikację: „Świadectwo, którego wymowa nie budzi żadnych wątpliwości”.

Bądź na bieżąco! Polub – prosimy – stronę

Sługi Bożego bp. Piotra Gołębiowskiego na Facebooku:

www.facebook.com/pg/bppiotrgolebiowski

Powrót do strony głównej - KLIKNIJ

Zapraszamy, zobacz też ostatnie posty:

1) Wspólne drogi: Kard. S. Wyszyński i Bp P. Gołębiowski. Prymas: Bp Piotr Gołębiowski „to bardzo wartościowy i wierny sługa Kościoła świętego” (WEJDŹ).

2) Odczytując Ewangelię ze Sługą Bożym: Miłosierdzie Chrystusa Pana jest wzorem miłosierdzia chrześcijańskiego (WEJDŹ).

3) Sobotni promień słońca – nasza modlitwa do Matki Bożej w czasie epidemii koronawirusa (WEJDŹ).

4) Księga wdzięcznością pisana: Stajemy przy grobie świątobliwego biskupa Piotra (WEJDŹ).

5) Piękno życia w obrazach: Pełne szczęścia dni święceń i prymicji (WEJDŹ).

6) Wesprzyj Twą modlitwą małżonków (WEJDŹ).

7) Myśli na dziś (WEJDŹ).

8) Odczytując Ewangelię ze Sługą Bożym – Poniedziałek Wielkanocny: Wrogowie Chrystusowi doznali zupełnej porażki (WEJDŹ).

9) Odczytując Ewangelię ze Sługą Bożym – Wielkanoc: Niesłychane zdarzenie w dziejach świata (WEJDŹ).